Gmina Zbójna

Uroczystość Jubileuszowa Zespołu odbyła się 15 października w Świetlicy Wiejskiej w Kuziach. Swoją osobą zaszczycili nas m. in. Wicemarszałek Pan Marek Olbryś, Wicestarosta Powiatu Łomżyńskiego Pani Maria Dziekońska i wielu wspaniałych gości.

Kurpiowski Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej powstał jesienią 1992 roku. Aktualnie występuje 13 osób, (śpiewa 9 kobiet i 4 mężczyzn).

Zespół ma w swoim repertuarze pieśni, obrzędy i zwyczaje Kurpiowskiej Puszczy Zielonej.

Od założenia pracuje pod kierunkiem artystycznym Teresy Pardo. Zespół jest oddanym propagatorem folkloru kurpiowskiego. Uczestniczy w różnych imprezach kulturalnych: lokalnych, ogólnokrajowych i za granicą. Zdobył wiele wysokich miejsc na konkursach i przeglądach, m.in. na:

- Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu,

- Sabałowych Bajaniach w Bukowinie Tatrzańskiej,

- Ogólnopolskich Dniach Kultury Kurpiowskiej w Nowogrodzie,

- Jarmarku Kurpiowskim im. Stanisława Sieruty w Myszyńcu,

- Prezentacjach Tradycji Ludowej Województwa Podlaskiego ,,W poszukiwaniu i przekazywaniu Folkloru”,

- Przeglądzie Kapel i Śpiewaków Ludowych Województwa Podlaskiego,

- Kurpiowskich Prezentacjach Artystycznych w Ostrołęce,

- Regionalnym Przeglądzie Kapel, Śpiewaków i Gawędziarzy Ludowych w Zbójnej.

Ma też na swoim koncie nagrody za widowiska obrzędowe: „Pieczenie chleba”; „Rajby Kurpiowskie”, „Królówkę”; „Oczepiny – zdjęcie wianka”; „Błogosławieństwo”; „Przede gody”, „Gody, gody i po godach”, „Od Niedzieli kwietnej do niedzieli bziołej”.

Widowiska te były prezentowane na:

- Wojewódzkim Przeglądzie Teatrów Wiejskich i Obrzędowych,

- Powiatowym Przeglądzie Zespołów Kolędniczo – Obrzędowych,

- Wojewódzkich Spotkaniach Zespołów Kolędniczych w Hajnówce,

- Przeglądzie pt. „Darcie pierza” w Lelisie,

- „Podlaskiej Oktawie Kultur” - Międzynarodowym Festiwalu Muzyki, Sztuki i Folkloru w Białymstoku,

- Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych w Stoczku Łukowskim i na Kaszubach w ramach wymiany doświadczeń.

Ważnym wydarzeniem w historii zespołu było uczestnictwo w XII Koncercie z cyklu arcydzieł polskiej tradycyjnej kultury ludowej: „Pieśń Ojczystej Ziemi” p.t. „Z Kurpiowskiej Puszczy Zielonej Wesele” w reżyserii. Dr Grażyny Władysławy Dąbrowskiej w Filharmonii Narodowej w Warszawie realizowane przez Polskie Towarzystwo Etno choreologiczne.

Niezapomnianym przeżyciem dla zespołów (ze Zbójnej i sąsiednich gmin kurpiowskich), a także istotnym dokumentem obrzędów i zwyczajów była realizacja „Wesela Kurpiowskiego” w reżyserii Teresy Pardo przedstawianego czterokrotnie w 2002 roku oraz nagranie półgodzinnego filmu „Wielkanoc na Kurpiach” z udziałem członków Kurpiowskiego Zespołu Śpiewaczego ze Zbójnej dla 2 programu TVP w reżyserii Janusza Kieszkiewicza, a w 2000 roku nagranie dla TV Białystok do programu „Tu i tam” – wykonanie tradycyjnej palmy.

W 2013 roku Zespół został wyróżniony „Kurpiowskim Oskarem” przez Związek Kurpiów w Ostrołęce przyznając KURPIKA w kategorii – muzyka i taniec, a w tym roku został uhonorowany nagrodą przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Dr hab. Piotra Glińskiego za działalność artystyczną.

W 2002 roku Kurpiowski Zespół Śpiewaczy nagrał pierwszą płytę z dwudziestoma utworami tradycyjnie śpiewanych pieśni kurpiowskich, w 2014 roku Zespół nagrał drugą płytę z tradycyjnymi pieśniami swojego regionu. Podczas uroczystości dostał voucher na nagranie kolejnej płyty w studiu Regionalnego Ośrodka Kultury od dyrektora ROK w Łomży Pana Jarosława Cholewickiego.

Do atrakcyjnych przygód w życiu zespołu można zaliczyć m.in.: udział w Ogólnopolskim Zlocie Wojciechów i Bartoszów w Racławicach, gdzie członek zespołu Andrzej Lemański zdobył tytuł „Chłopa Roku 2005” oraz uczestnictwo w Międzynarodowym Turnieju Gmin w Suchowoli w 2007 r., podczas którego Gmina Zbójna zdobyła II miejsce.

Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej koncertował również za granicą. Reprezentował Polskę i region na:

- Międzynarodowym Festiwalu Zespołów Folklorystycznych „Baltica” w Wilnie (1996),

- Międzynarodowych Targach Turystycznych w Rennes we Francji (1999),

- 750 leciu powiatu Dingolfing-Landau w Niemczech (2001),

- Prezentacjach Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego w Wilnie (2006),

- Międzynarodowych Spotkaniach Folklorystycznych (jest to drugi z najstarszych festiwali folklorystycznych w Republice Czeskiej) w Jabłonkowie Czeskim w ramach „Góralskiego Święta” (2010),

- Jubileuszowym „X Festiwalu Republikańskim Kultur Narodowych” w Grodnie (2014), oraz festiwalu „Kanał Augustowski w kulturze trzech narodów” (2013, 2014) w Dąbrówce na Białorusi i Augustowie (2014),

- Dniach Polonii w Berlinie (2015).

Od ponad dwudziestu pięciu lat prowadzi współpracę z zespołem „Znad Mereczanki” w Jaszunach na Litwie. Zespoły wzajemnie odwiedzają się uczestnicząc w swoich lokalnych uroczystościach, m.in. „Nocy świętojańskiej”, „Dożynkach”.

W celu pełniejszej i szerszej ochrony dziedzictwa kulturowego zespół utrzymuje przyjazne kontakty i podejmuje wspólne przedsięwzięcia artystyczne z zespołami ludowymi z sąsiednich gmin: z Turośli, Nowej Rudy, Nowogrodu, Wizny, Zambrowa.

Działalność zespołu nie ogranicza się tylko do występów na scenie. Członkowie zespołu uczestnicząc w życiu codziennym lokalnej społeczności umacniają poczucie tożsamości regionalnej mieszkańców, podtrzymują zwyczaje i obrzędy ludowe poprzez udział w procesjach, kościelnych w strojach ludowych: w Boże Ciało, odpusty, Niedzielę Palmową, Wielkanoc.

Niejednokrotnie prowadzili też kurpiowskie oczepiny na współczesnych weselach. W 2005 r. poprowadzili tradycyjną oprawę wesela, podczas którego państwo młodzi przyjęli sakrament małżeństwa w strojach kurpiowskich.

To na zespołach spoczywa ciężar odtwarzania i upowszechniania tradycyjnych pieśni, melodii, tańców, gwary, zwyczajów i obrzędów dotyczących zarówno życia codziennego mieszkańców Puszczy Zielonej. Rodzimy folklor promuje się na różnych imprezach folklorystycznych, przeglądach zespołów ludowych i teatrów obrzędowych, dożynkach itp.

W odpowiedzi na słowa przedstawiciela Polonii w Berlinie Romana Brodowskiego:

- Zrobimy wszystko - „... aby to piękno, które pokazywaliśmy w Berlinie (i nie tylko), aby to piękno trwało, aby rozsławiało Kurpsie. To jest zaszczyt, to jest skarb, to jest bogactwo, a tylko człowiek bogaty wewnętrznie duchowo może być człowiekiem, w którym wszystko gra. Tak jak my - kurpsiosko melodio i psiosnecko...”