Gmina Zbójna

Tereny na których porastała puszcza to głównie piaski i bagna. Ponadto liczne rzeki czyniły ją niedostępną. Dlatego też osadnictwo na tych terenach rozpoczęto w XV wieku. Ważną datą w histori kurpii jest rok 1526 kiedy ziemie Mazowsza włączono do Korony. Wtedy właśnie dziesiątki dzielnych ludzi, których zajęcia bezpośrednio związane są z eksploatacją bogactwa leśnych i wodnych (bartnicy, rudnicy, smolarze, rybacy i inni) osiedlają się coraz głębiej w lasach kurpiowskich. Kolonizacja puszczy trwa do XIX wieku. W tym też czasie przewagę nad leśnictwem uzyskuje rolnictwo. Piaszczyste gleby nie pozwalają jednak uzyskać dobrych plonów. Dlatego też ludność masowo zaczyna wyjeżdżać z terenów do Niemiec, USA aby zarabiać. Ci którzy nie wrócili przysyłali rodzinom paczki, głównie na dokupienie ziemii. Kurp bowiem niezależnie od tego czy był w kraju czy za granicą był bardzo mocno przywiązany do ojcowizny. Pomimo biedy i emigracji na kurpiach przetrwała silna więź rodzinna i przywiązanie do miejsca urodzenia. W 1864 roku zanikają prawie całkowicie tradycyjne zajęcia ludności a na tych ziemiach powstawały osady wolnych chłopów. Osady rozrzucone wśród bezdroży i mokradeł zdane były na samowystarczalność produkcji wszystkiego, co niezbędne do życia. Tak właśnie tworzyła się miejscowa kultura materialna, a wraz z nią kultura duchowa tego ludu składała się na tradycje rzemieślników zamieszkujących przed wiekami Kurpie. Tak powstałą odmienna, lokalna kultura kurpiowska, która właściwie regulowała wszystkie sfery życia mieszkańców.