Zgodnie z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa – Jak skutecznie chronić się przed zagrożeniami w sieci?

Co to jest cyberbezpieczeństwo?
Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy, cyberbezpieczeństwo to odporność systemów informacyjnych na działania, które mogą naruszać poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub usług związanych z tymi danymi. Cyberbezpieczeństwo jest więc kluczowe dla ochrony informacji przechowywanych, przetwarzanych i przesyłanych w systemach komputerowych.
Najczęstsze zagrożenia w cyberprzestrzeni:
-
Ataki z użyciem szkodliwego oprogramowania (malware) – Takie jak wirusy, robaki komputerowe, trojany, ransomware. Te programy mogą infekować urządzenia, kradnąc dane lub blokując dostęp do plików w zamian za okup.
-
Kradzież danych osobowych – W tym kradzieże tożsamości, które mogą prowadzić do nieautoryzowanego dostępu do kont bankowych, danych medycznych i innych informacji prywatnych.
-
Kradzieże, modyfikacje lub niszczenie danych – Atakujący mogą celowo usunąć lub zmienić dane, co może prowadzić do strat finansowych lub utraty ważnych informacji.
-
Blokowanie dostępu do usług – Celem ataków DDoS (rozproszony atak odmowy usługi) jest zablokowanie dostępu do aplikacji lub stron internetowych, co może wpłynąć na dostępność usług online.
-
Spam – Niechciane wiadomości, które mogą zawierać złośliwe oprogramowanie lub być wykorzystywane do phishingu.
-
Podszywanie się pod witryny internetowe (pharming) – Użytkownicy są kierowani na fałszywe strony internetowe, które wyglądają identycznie jak oryginalne witryny, aby wyłudzić dane logowania i inne wrażliwe informacje.
-
Ataki socjotechniczne (np. phishing) – Przestępcy podszywają się pod wiarygodne instytucje, aby wyłudzić dane osobowe, takie jak numery kart kredytowych, hasła czy loginy.
Jak zabezpieczyć się przed cyberzagrożeniami?
-
Zainstaluj i regularnie aktualizuj oprogramowanie antywirusowe – Ochrona przed wirusami i oprogramowaniem szpiegowskim jest podstawą.
-
Aktualizuj system operacyjny i aplikacje – Regularne aktualizacje pomagają w usuwaniu znanych luk bezpieczeństwa, które mogą zostać wykorzystane przez cyberprzestępców.
-
Stosuj silne hasła i uwierzytelnianie dwuskładnikowe – Zabezpiecz swoje konta hasłem o dużej złożoności oraz włącz 2FA, aby zwiększyć poziom ochrony.
-
Unikaj korzystania z otwartych, niechronionych sieci Wi-Fi – Wi-Fi publiczne są niebezpieczne, ponieważ mogą być wykorzystywane do przechwytywania danych.
-
Bądź ostrożny przy klikaniu w linki w wiadomościach e-mail i SMS – Unikaj linków, które sugerują, że musisz podjąć jakiekolwiek działanie, szczególnie jeśli pochodzą z nieznanych źródeł.
-
Nie otwieraj załączników z nieznanych źródeł – Pliki mogą zawierać wirusy lub oprogramowanie szpiegowskie.
-
Nie instaluj nieznanych programów – Programy przesyłane przez e-mail mogą zawierać niechciane oprogramowanie. Pobieraj oprogramowanie tylko z zaufanych źródeł.
-
Nie zezwalaj na manipulację urządzeniem – Unikaj umożliwiania nieznanym osobom instalacji oprogramowania na Twoim urządzeniu.
-
Używaj stron z certyfikatami SSL – Sprawdź, czy witryny, z których korzystasz, posiadają ważne certyfikaty SSL, szczególnie jeśli wprowadzasz w nich dane logowania lub płatnicze.
-
Zachowaj ostrożność na stronach oferujących "darmowe" usługi – Nieznane strony mogą zawierać wirusy, które infekują Twoje urządzenie.
-
Nie zostawiaj danych osobowych na niezaufanych stronach – Podawaj dane tylko na stronach, którym ufasz.
-
Zabezpiecz poufne dane – Wysyłając poufne informacje, korzystaj z szyfrowania i zabezpieczonych połączeń.
-
Wykonuj kopie zapasowe – Regularne kopie zapasowe mogą pomóc w odzyskaniu danych po ataku ransomware lub awarii sprzętu.
-
Nie podawaj swoich danych w telefonicznych prośbach o hasło – Pamiętaj, że żaden bank, sklep czy urząd nie poprosi Cię o podanie hasła telefonicznie lub mailowo.
-
Zgłaszaj podejrzaną aktywność – Zgłaszaj wszelkie podejrzane incydenty na stronach takich jak incydent.cert.pl, lub wysyłając SMS-y na numer +48 799 448 084.
Dodatkowe źródła i materiały edukacyjne:
-
OUCH! – Darmowy, cykliczny zestaw porad dotyczących bezpieczeństwa komputerowego, dostępny na stronie CERT Polska.
-
STÓJ.POMYŚL.POŁĄCZ – Kampania zwiększająca świadomość o zagrożeniach w cyberprzestrzeni i promująca bezpieczne korzystanie z internetu.
-
Poradnik Dobrych Praktyk – Zbiór instrukcji w prostym języku dotyczących ochrony haseł, szyfrowania danych, sprawdzania wirusów czy korzystania z pamięci przenośnych.
-
CERT Polska – Zespół reagowania na incydenty w sieci, działający w ramach NASK, który dostarcza zaawansowane usługi w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego.
Podsumowanie
Zrozumienie zagrożeń w cyberprzestrzeni i stosowanie odpowiednich metod ochrony przed nimi jest niezbędne dla każdego użytkownika internetu. Dzięki odpowiednim środkom ostrożności możemy skutecznie chronić nasze dane i prywatność przed cyberprzestępcami. Pamiętaj, że bezpieczeństwo zaczyna się od Ciebie!
Aktualizacja: 14.03.2025r.